Stromingen in islam: Een vergeten waarheid

1. Geen plaats voor verdeeldheid

 

De Koran is duidelijk als het gaat om verdeeldheid onder de gelovigen. Hij roept ons niet op om onszelf soennieten, sjiieten, hanafieten, salafieten of een andere benaming te geven – hij vraagt van ons eenheid.

 

📖 Soera Aal-e-Imran 3:19

"Voorwaar, de (ware) religie bij Allah is de islam (onderwerping, overgave aan God). Maar degenen aan wie de Schrift was gegeven, raakten pas verdeeld nadat de kennis tot hen was gekomen – uit onrecht, opstandigheid,  jaloezie [بغيا)onder elkaar. En wie de tekenen van Allah ontkent, Allah is snel in het afrekenen."

 

📖 Soera Aal-e-Imran 3:103

"Houdt jullie allen stevig vast aan het touw van Allah en verdeel jullie niet."

 

📖 Soera Al-An’am 6:159

"Degenen die hun religie hebben verdeeld en in sekten zijn uiteengevallen – met hen heb jij niets te maken. Hun zaak rust bij Allah, en Hij zal hen informeren over wat zij hebben gedaan."

 

📖 Soera Ar-Rum 30:31-32

"En wees niet zoals de polytheïsten, degenen die hun geloof hebben verdeeld en partijen zijn geworden – elke groep verheugt zich over wat zij zelf hebben."

 

De Koran spreekt zich niet alleen uit tegen verdeeldheid, maar veroordeelt het ook. Wie zich opsplitst in sekten, handelt niet in overeenstemming met de goedkeuring van Allah.

 

Toch wordt de islamitische wereld vandaag de dag gekenmerkt door deze verdeeldheid. Als we de Koran als onze leidraad nemen, moeten we ons afvragen: Volgen we echt de islam, of de verdeeldheid die door de eeuwen heen is ontstaan?

 

 

2. Waarom zijn er verschillende stromingen?

 

Een veelgehoorde verklaring voor de verschillende stromingen binnen de islam is "verschillende interpretaties". Maar is dat werkelijk de ware reden?

 

De Koran onthult een ongemakkelijke waarheid:

 

📖 Soera Ash-Shura 42:14

"En zij raakten pas verdeeld nadat de kennis tot hen was gekomen, uit onrecht, opstandigheid, jaloezie (بغيا) onder elkaar. En als het niet was vanwege een reeds vastgesteld besluit van jouw Heer, dan zou het oordeel al over hen zijn geveld. Voorwaar, degenen die het Boek na hen erven, verkeren in twijfel en onzekerheid daarover."

 

Deze verdeeldheid ontstond dus niet uit onwetendheid, maar uit eigenbelang, machtsstrijd en jaloezie.

 

📖 Soera Al-Baqarah 2:213

"De mensheid was aanvankelijk één gemeenschap; toen zond Allah profeten met goed nieuws en waarschuwingen. En Hij zond met hen het Boek met de waarheid, opdat zij zouden oordelen over wat hen verdeelde. Maar het waren juist degenen die het Boek ontvingen die erover begonnen te twisten – nadat de duidelijke bewijzen tot hen waren gekomen – uit onrecht, opstandigheid, jaloezie (بغيا) onder elkaar. Toen leidde Allah degenen die geloofden naar de waarheid waarover zij het oneens waren, volgens Zijn Wil. Allah leidt wie Hij wil naar het rechte pad."

 

Zelfs wanneer duidelijke leiding wordt gegeven, heeft de mens de neiging om zaken te compliceren. In plaats van eenheid te omarmen, ontstaan er conflicten, worden er scheidslijnen getrokken en worden er  verschillende stromingen geïntroduceerd waar die niet hadden moeten zijn.

 

Vandaag de dag erven de meeste moslims hun geloofsovertuiging zonder het in twijfel te trekken, ervan uitgaande dat zij op het "rechte pad" zijn, simpelweg omdat het hun zo is overgeleverd.

 

 

3. De meerderheid zit op het verkeerde pad

 

Veel mensen denken dat een bepaalde stroming of sekte juist moet zijn, simpelweg omdat ze de norm is. Hoe zou de meerderheid zich immers kunnen vergissen?

 

Maar de Koran waarschuwt nadrukkelijk tegen het blind volgen van de massa:

 

📖 Soera Al-An’am 6:116

"Als jij de meerderheid van de mensen op aarde zou volgen, zouden zij jou van het pad van Allah afleiden. Zij volgen slechts veronderstellingen en doen niets anders dan gissen."

 

📖 Soera Yusuf 12:106

"En de meesten van hen geloven niet in Allah zonder (Hem anderen) toe te schrijven."

 

📖 Soera Al-Baqarah 2:170

"En wanneer tot hen wordt gezegd: 'Volg wat Allah heeft neergezonden', zeggen zij: 'Nee! Wij volgen liever wat wij onze voorouders hebben zien doen.' Wat nu als hun voorouders niets begrepen en niet op het rechte pad waren?"

 

Het behoren tot de meerderheid betekent niet automatisch dat men de waarheid bezit. De geschiedenis leert ons keer op keer dat de meerderheid zich kan vergissen. Als de meeste mensen een bepaalde sekte volgen, maakt dat deze verdeeldheid niet waar – het betekent alleen dat velen kritiekloos vasthouden aan overgeleverde tradities.

 

De Koran spoort ons daarom steeds opnieuw aan om zelf na te denken en kritisch te onderzoeken...

 

 

4. Het gevaar van blindelings geleerden volgen

 

Veel mensen rechtvaardigen hun geloofsovertuiging door te zeggen: "Maar mijn geleerde zegt..." of "Dit is de leer van onze wetschool."

 

De Koran waarschuwt ons echter om religieuze leiders niet blindelings te volgen:

 

📖 Soera At-Tawbah 9:31

"Zij hebben hun geleerden en monniken tot heren naast Allah genomen."

 

📖 Soera Al-Ahzab 33:67

"En zij zullen zeggen: 'Onze Heer, wij hebben onze leiders en groten gehoorzaamd, en zij hebben ons van het rechte pad afgeleid.'”

 

📖 Soera Aal-e-Imran 3:78

"En waarlijk, een groep onder hen verdraait de Schrift met hun tongen, zodat jullie het als onderdeel van de Schrift beschouwen, terwijl het er geen deel van uitmaakt. En zij zeggen: 'Het is van Allah', terwijl het niet van Allah is. En zo spreken zij opzettelijk leugens over Allah."

 

Geen enkele geleerde—hoeveel kennis hij ook bezit—heeft de autoriteit om de geboden van Allah te veranderen of te vervangen.

 

De waarheid ligt niet bij een specifieke sekte, wetschool of persoon. De waarheid behoort alleen aan Allah.

 

 

5. De enige ware identiteit

 

Als de Koran ons oproept tot eenheid, hoe zouden we onszelf dan moeten noemen?

 

📖 Soera Al-Hajj 22:78

"En streef met inzet voor Allah, zoals het Hem toekomt. Hij heeft jullie uitgekozen en jullie geen moeilijkheden in het geloof opgelegd – het geloof van jullie vader Ibrahim. Hij heeft jullie al eerder ‘degenen die zich aan God onderwerpen’ (moslims) genoemd, en (nu weer) in dit (Boek), zodat de Boodschapper een getuige over jullie zal zijn en jullie getuigen over de mensen zullen zijn. Dus onderhoud de salat, geef de zakat en houd je vast aan Allah; Hij is jullie Beschermer. Wat een geweldige Beschermer en wat een geweldige Helper!"

 

Allah zelf heeft ons onze naam gegeven: moslims – degenen die zich aan God onderwerpen.

Niet soennieten. Niet sjiieten. Niet salafisten.

 

Toch roept het tegenwoordig vaak vragen op wanneer iemand zich simpelweg als "moslim" identificeert. "Maar wat voor een moslim?" vragen mensen. "Tot welke stroming behoor je?"

 

Alsof Allahs definitie niet genoeg zou zijn...